• Home & nieuws
• De Alpen
• Bergsport
• Bergtochten
• Info & contact

• Startpagina
• Nieuwsarchief
• Zoeken
• 

Nieuwsarchief 2015 • RSS

Recentere nieuwsberichten zijn te vinden in het nieuwsarchief 2016.
De komkommertijd op Föhnwind wordt onderbroken met een origineel en verrassend filmpje waarin het "nieuwe skiën" – optimaal aangepast aan een veranderend klimaat – centraal staat.
     Zoals reeds de afgelopen drie jaren, is ook dit jaar het begin van de winter in de Alpen op zijn zachtst gezegd ‘twijfelachtig’, of in directere termen: er ligt vrijwel geen sneeuw. Passend bij deze teleurstellende situatie is er afgelopen week een (reclame)filmpje gepubliceerd waarin op zeer originele wijze een nieuwe manier van skiën wordt voorgesteld. Zie hier:
En om dit jaar dan toch nog te eindigen met wat echte winterbeelden, volgt hier nog een kort filmfragment van één van de meest angstaanjagende ski-afdalingen die de auteur ooit ter gezicht zijn gekomen:
Hiermee zal het jaar 2015 moeten worden afgesloten, aangezien de auteur de laatste twee weken van het jaar in Oostenrijk verblijft – vol verwachting hopend op sneeuw. Daarom bij deze: prettige kerstdagen en een gezond en voorspoedig nieuw jaar!
De Internationale Bergsportfederatie UIAA heeft, na onderzoek naar aanleiding van recente incidenten, een dringende waarschuwing gepubliceerd met betrekking tot de faalkans van klimhaken of rotsankers door onzichtbare corrosie en breukvorming.
     Een combinatie van corrosie en micro-scheurvorming (zgn. "Stress Corrosion Cracking", afgekort tot "SCC") heeft in meerdere gevallen geleid tot het falen van rotsankers. Sommige ankers waren zodanig verzwakt, dat ze niet eens de statische belasting van een persoon in ruste uithielden. SCC kan al binnen enkele maanden na installatie ontoelaatbare verzwakking van het metaal teweegbrengen – ondanks het gebruik van corrosiebestendig staal (RVS)! Alleen bij enkele zeer speciale en dure metaallegeringen, waaronder titanium, kon SCC niet worden aangetoond. Het ergste is wel, dat de aantasting of verzwakking niet met het blote oog herkenbaar is.
     Incidenten ten gevolge van dit degradatieproces hebben al op verschillende locaties wereldwijd plaatsgevonden, maar de gevoeligheid schijnt het grootst te zijn in zoutrijke regio's waaronder met name kustgebieden, maar ook inlandige berggebieden met kalk- of dolomietgesteente en andere vrije zouten. Ook de zuurgraad, temperatuur en luchtvochtigheid zijn van signifante invloed. In principe kan SCC bijna overal ter wereld optreden.
     Alle klimmers worden opgeroepen om extra voorzichtig en alert te zijn en zich goed te informeren door het aandachtig doorlezen van de publicatie van de UIAA, beschikbaar in Engels, Duits en Frans (zie onderstaande link).
     Bronnen: UIAA + zie voor meer informatie ook: NKBV (update 15-12-2015). Deze week is bekendgemaakt dat twee wandelroutes in de Ammergauer Alpen gesloten zijn, en ook dat de Bäumenheimer Weg op de Hochvogel in de Allgäuer Alpen voor onbepaalde tijd gesloten blijft.
     In het eerste geval gaat het om twee wandelroutes in de Ammergauer Alpen, namelijk route nr. 201 tussen het August-Schuster-Haus en de Brunnenkopfhütte, en route nr. 232 op de afdaling naar Linderhof. Beide versperringen houden verband met een instabiele rotspartij onder de Laubeneck, die een acute bedreiging vormt voor de wandelpaden die eroverheen leiden of die zich in de vallinie bevinden.
     De Bäumenheimer Weg op de Hochvogel, een beroemde en populaire uitzichtsberg in de Allgäuer Alpen, was al langere tijd gesloten en dat zal voorlopig ook zo blijven. Een geologische inspectie heeft namelijk uitgewezen dat de kans op een reusachtige rotslawine niet is afgenomen – integendeel: de enorme spleet, die dreigt de bergtop bijna door midden te splijten, is sinds de vorige inspectie zelfs nog groter geworden. De totale omvang van de instabiele rotsmassa wordt geschat op een volume van maar liefst 10.000 m³. Gelukkig bestaat er nog wel één alternatieve mogelijkheid om de top te bereiken, namelijk de noordelijke route vanaf het Prinz-Luitpold-Haus.
     Dit bericht volgt slechts kort na een eerder nieuwsbericht met betrekking tot gesloten wandelroutes in de Alpen.
     UPDATE 05-11-2015: Het Zwitserse onderzoeksinstituut SLF bevestigt in een analyse/terugblik op de zomer van 2015, dat er in het afgelopen jaar buitengewoon veel rotslawines hebben plaatsgevonden.
     Bronnen: ALPIN (1), ALPIN (2), DAV Sektion Donauwörth, Bayerischer Rundfunk en SLF (update).
Slechts één maand na een soortgelijke terugroepactie van Skylotec, heeft nu klimuitrustingfabrikant DMM geconstateerd dat het sluitmechanisme van bepaalde modellen schroefkarabiners functionele gebreken kan vertonen.
     Het mechanisme dat voor de sluitactie zorgt (veer+palletje) kan door gebruik of slijtage verschuiven waardoor de mogelijkheid bestaat dat de sluiting niet meer dicht gaat. DMM roept daarom iedereen op zijn of haar DMM schroefkarabiners te controleren. Meer informatie, waaronder een geïllustreerde instructie voor inspectie, is te vinden in de officiële "Recall Notice", of op de website van de NKBV (zie onderstaande links). De procedure voor eventuele retournering is te vinden op deze pagina op de website van DMM.
     Bronnen: DMM Recall Notice (PDF) en NKBV.
De lichamen waren reeds vorig jaar ontdekt, maar het heeft nog tot dit jaar geduurd voordat ze onweerlegbaar geïdentificeerd konden worden.
     De lugubere vondst werd gedaan in september 2014 door een bergbeklimmer aan de voet van de Matterhorngletsjer in Zwitserland. Uit historisch onderzoek bleek het mogelijk te gaan om twee Japanners, die al sinds 18 augustus 1970 als vermist gelden. Vergelijking van DNA van nabestaanden in Japan heeft hiervoor deze zomer het bewijs geleverd.
     Het is te verwachten dat er de komende jaren op vergelijkbare wijze nog verschillende vermiste klimmers in de Alpen gevonden worden, als gevolg van het snelle afsmelten van de gletsjers. Zo is ook al in 2011 een 50 jaar lang vermiste bergbeklimmer gevonden op de Großvenediger in Oostenrijk, evenals in 1991 de wereldberoemde 5300 jaar oude ijsmummie van de Hauslabjoch, alias "Ötzi".
     Bron: ALPIN.
Het Oostenrijkse Instituut voor Alpiene Veiligheid heeft vorige week een tussentijds overzicht van haar bergsport-ongevallenstatistiek gepubliceerd.
     Sinds begin juni zijn er alleen al in Tirol 34 mensen omgekomen, wat een schrikbarende toename van 75% is ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Over geheel Oostenrijk beschouwd zijn er tot nu toe 85 mensen in de bergen omgekomen, wat ook een forse toename van ongeveer 30% is. Dit staat geheel in tegenstelling tot het totale aantal ongevallen (incl. gevallen zonder dodelijke afloop), dat een afname van bijna 10% laat zien.
     Ondanks een afname in het totale aantal ongevallen, is het aantal doden dus sterk toegenomen. Daarbij zijn de ongevallen veel minder vaak dan andere jaren te wijten aan interne lichamelijke problemen zoals hartfalen, maar juist vaker aan struikelen en uitglijden. Volgens de veiligheidsexperts zijn er geen objectieve redenen of oorzaken die hiervoor een verklaring kunnen geven, aangezien de terrein- en weersomstandigheden de afgelopen zomer gunstiger waren dan gemiddeld.
     Karl Gabl, meteoroloog en voorzitter van het Instituut voor Alpiene Veiligheid, vermoedt daarom vooral een mentaliteitsprobleem als oorzaak: hij ziet in toenemende mate dat bergsporters zichzelf overschatten en in de problemen komen. Dit blijkt ook uit het opmerkelijk grote aantal struikelgevallen, wat meestal een gevolg is van onoplettendheid door (over)vermoeidheid. Gabl benadrukt dat het erg belangrijk is om de duur en moeilijkheidsgraad van sportactiviteiten in de bergen langzaam op te bouwen.
     UPDATE 01-09-2015: Deze tussentijdse ongevallenstatistiek werd gevolgd door het laatste weekend van augustus, waarin nogmaals 10 mensen in de Zwitserse, Duitse en Oostenrijkse Alpen dodelijk verongelukten. Meer informatie over deze ongevallenserie is te lezen op de website van ALPIN.
     Bronnen: ORF, ALPIN en ALPIN (update).
Meer dan twee jaar na de verwoesting door een grote aardverschuiving is vandaag eindelijk de grotendeels nieuw gebouwde Felbertauernstraße geopend.
     De tolweg vormt de enige noordelijke toegang voor de deelstaat Oost-Tirol en is daarmee één van slechts drie hoofd-verkeersaders voor deze bijna 50.000 inwoners tellende regio. Helaas met een forse vertraging is de Felbertauernstraße, evenals de 5,3 km lange Felbertauerntunnel, vanaf heden dus weer zonder bijzondere beperkingen of vertragingen passeerbaar voor al het personen- en goederenverkeer.
     Bron: ORF en Felbertauernstraße.
Niet alleen overmatige regenval, maar ook warmte kan de kans op steenslag en rotslawines vergroten, wat deze zomer al heeft geresulteerd in sluiting van verschillende berghutten en wandelroutes.
     Warmte, en zeker de extreme hitte van het huidige zomerseizoen, leidt niet alleen tot het smelten van ijs en sneeuw boven de grond, maar ook onder het aardoppervlak. In deze zogenaamde permafrost wordt los gesteente normaliter bijeen gehouden door het bevroren grondwater, maar als dit smelt blijven er alleen nog water en losse stenen over. Het smelten van permafrost is de laatste decennia al toegenomen door de algemene opwarming van de aarde, maar in een recordzomer als deze verloopt het proces nóg sneller. Instabiele berghellingen, verzakkingen, scheurvorming, vallend gesteente en zelfs grote aardverschuivingen kunnen het gevolg zijn.
     UPDATE 05-11-2015: Het Zwitserse onderzoeksinstituut SLF bevestigt in een analyse/terugblik op de zomer van 2015, dat er in het afgelopen jaar buitengewoon veel rotslawines hebben plaatsgevonden.
     Om deze reden waren de normaalroute op de Mont Blanc alsmede de Refuge du Goûter dit seizoen al gesloten, maar beide zijn inmiddels weer geopend. Nog steeds gesloten zijn daarentegen alle klimroutes op de Italiaanse zijde van de Matterhorn alsmede de Rifugio Jean Antoine Carrel. Evenzo is er een versperring op de Venediger Höhenweg, tussen de Sajathütte en de Johannishütte, vanwege acuut risico op steenlawines. Wandelaars moeten hier een omweg nemen die moeilijker is en enkele uren extra tijd vergt. Mogelijk volgen er nog meer wegversperringen, informeer je daarom altijd vóór het ondernemen van een bergtocht over de toestand en begaanbaarheid van wandel- en klimroutes!
     Bronnen: ALPIN, Bergwijzer, Alpine Auskunft, SAC, PermaNET (+ video) en SLF (update).
In het kader van versterkte productcontroles heeft klimuitrustingfabrikant Skylotec onregelmatigheden in het sluitingsmechanisme van zijn eigen klettersteig-karabiners ontdekt, waarop uit voorzorg besloten is tot het terugroepen van een groot aantal klettersteigsets.
     In uitzonderlijke gevallen schijnt de mechanische veersluiting van de karabiner-‘gate’ dienst te weigeren, waardoor deze niet meer automatisch sluit. Omdat dit zowel onpraktisch in het gebruik is, als ook een mogelijk veiligheidsrisico vormt, is besloten om verschillende productieseries van Skylotec Skysafe II klettersteigsets terug te roepen. Om precies te zijn, gaat het om de serienummers 44047 tot en met 48182. Het serienummer is makkelijk te vinden op het witte label onderaan de vangstootdemper. Meer informatie, zoals de procedure voor retournering, is te vinden op de website van Skylotec (zie onderstaand).
     Bron: Skylotec.
Slechts een paar weken nadat er twee mensen op de Stripsenkopf zijn omgekomen, zijn er gisteren en vandaag wederom drie mensen in het Kaisergebergte verongelukt, waarvan één dodelijk.
     De twee niet-dodelijke ongevallen vonden plaats als gevolg van steenslag; een alomtegenwoordig maar helaas onvoorspelbaar gevaar voor bergsporters. In beide gevallen betrof het rotsklimmers, de ene in de Via Romantica (VI+) op de Kopfkraxe (2178 m), en de andere in de Dülferführe (VI) op de Totenkirchl (2190 m).
     Het dodelijke ongeval daarentegen was helaas te wijten aan onbegrijpelijke nalatigheid. Het gebeurde in de relatief nieuwe Klamml-Klettersteig (C/D) vlakbij de Gruttenhütte: een 43-jarige Oostenrijkse man beklom deze moeilijke via ferrata geheel ongezekerd. Toen hij uitgleed kon hij zich nog korte tijd vasthouden aan de stalen kabel, maar nadat zijn krachten hem verlieten viel hij ruim 25 m langs een loodrechte rotswand naar beneden en was op slag dood.
     Bronnen: ORF (1) en ORF (2).
Er is weer gebleken dat onweer in de bergen een niet te onderschatten gevaar vormt, want de afgelopen 3 dagen hebben er in Tirol maar liefst 3 zware ongevallen plaatsgevonden als gevolg van blikseminslag en onweer.
     Eergisteren ondernam een groep van vier mannen een poging om de 2108 m hoge Rote Flüh in de Allgäuer Alpen, dichtbij de grens met Duitsland, te beklimmen. Onderweg ontwikkelde zich razendsnel een onweer en plotseling sloeg de bliksem vlak naast de groep in, waarop allen door de klap hun evenwicht verloren. Helaas bevonden zij zich in steil terrein, zodat twee van hen van het pad geraakten en enkele meters over rotsachtig terrein naar beneden vielen, of werden getroffen door steenslag. Eén van hen viel zelfs tien meter en raakte daardoor zwaar gewond. Van de overige twee personen was iemand gelukkig nog in staat om de bergreddingsdienst te alarmeren, die vervolgens grote moeite had om in het zware onweer de slachtoffers te redden. Uiteindelijk konden alle vier gered en naar een ziekenhuis gebracht worden; de zwaarst gewonde moest echter worden opgenomen op de intensive care.
     Gisteren werden inwoners van de stad Innsbruck aan het einde van de middag verrast door een kort maar hevig onweer. Zo ook badgasten bij de Baggersee aan de rand van de stad: hier sloeg de bliksem in een boom. Een 36-jarige man, die vlak naast deze boom zat, is met verbrandingen en een shock in het ziekenhuis opgenomen.
     Ten slotte zijn gisteravond twee deltavliegers in de lucht boven Telfs, iets ten westen van Innsbruck, ook in een hevig onweer terechtgekomen. Door de turbulentie en consternatie werden zij van elkaar gescheiden. Terwijl één van de twee veilig in Telfs kon landen, ontbrak van de ander ieder spoor. Een zoekactie werd in gang gezet en na een lange zoektocht kwam de trieste werkelijkheid aan het licht: de vermiste deltavlieger bleek te zijn gecrasht tegen een steile rotswand op de Acherkogel. Voor de 48-jarige ervaren luchtsporter kwam helaas alle hulp te laat. Vanwege de invallende duisternis kon het lichaam pas de volgende ochtend worden geborgen.
     Bronnen: ORF (1), ORF (2) en ORF (3).
Hier volgt een waarschuwing voor het gebruik van ‘outdoor’-telefoons, naar aanleiding van verontrustende gebruikerservaringen over spontane en onbedoelde noodoproepen, met onnodige reddingsacties tot gevolg.
     Het betreft meestal geen smartphones, maar voornamelijk mobiele telefoons met fysieke toetsen, speciaal ontworpen voor gebruik onder zware condities. Deze zogenaamde "rugged phones" of "outdoor phones" zijn gewoonlijk water- en stofdicht en kunnen aanzienlijke krachten weerstaan. Sommige van deze toestellen, zoals specifiek de Samsung GT-B2710, bieden bovendien nog een extra functie: in geval van nood kan – ondanks toetsenblokkering – een bepaalde toetsencombinatie, zoals bijvoorbeeld 4x de volumeknop indrukken, gebruikt worden om een automatische noodoproep te verrichten naar een vooraf ingesteld telefoonnummer.
     Volgens verschillende gebruikerservaringen op het internet echter, waaronder in het bijzonder dit artikel op de website van de Bergrettung Tirol, kan deze alarmeringsfunctie spontaan en onbewust geactiveerd worden. Alsof dit nog niet erg genoeg is, wordt na een noodoproep de telefoonverbinding geblokkeerd, waardoor de eigenaar dus niet meer bereikbaar is (zowel telefonisch als per sms) voor navraag door familie, vrienden of hulpdiensten! Hierdoor blijven anderen in onzekerheid over de (misschien levensbedreigende) situatie waarin de telefooneigenaar verkeert, en bovendien heeft de eigenaar zelf geen enkele weet van wat zijn/haar telefoon allemaal teweeggebracht heeft, zoals onnodige zoekacties door reddingsdiensten – waarvan men na afloop de rekening gepresenteerd krijgt.
     Het hierboven beschreven geval is niet uniek en is ook al opgetreden bij andere telefoons, ook van andere merken dan Samsung. Ondanks de toegevoegde waarde van stevigheid en handige outdoorfuncties, dient men dus zeer kritisch te zijn bij de aankoop van dit soort toestellen. Probeer van tevoren de gevoeligheid voor spontane/foutieve noodoproepen te testen, bijvoorbeeld door verschillende (onwaarschijnlijke) omstandigheden en toetscombinaties uit te proberen. Vermijd echter vooral telefoons die essentiële communicatie- of signaleringsfuncties blokkeren na een – terechte of onterechte – noodoproep!
     Bron: Bergrettung Tirol.
Op de Stripsenkopf in het Kaisergebergte (Tirol, Oostenrijk) zijn in de afgelopen week helaas twee bergwandelaars dodelijk verongelukt.
     Het eerste geval vond afgelopen woensdag plaats: vermoedelijk door te struikelen, stortte een 82-jarige man vanaf de top over een ruim 25 meter hoge rotswand en was op slag dood.
     Het tweede geval was gisteren, toen een 47-jarige vrouw ook door te struikelen van het wandelpad geraakte en ca. 70 meter via een rotsachtige geul naar beneden viel. Ze kon nog levend, doch zwaar gewond per helikopter naar een nabijgeleden ziekenhuis vervoerd worden, maar helaas is ze daar dezelfde dag nog overleden.
     Bronnen: ORF (1) en ORF (2).
De werkzaamheden voor de vernieuwde Felbertauernstraße tussen Mittersill en Matrei in Oostenrijk hebben enkele weken vertraging opgelopen, waardoor de opening pas na het zomer-hoofdseizoen kan plaatsvinden.
     Nadat de bekende hoofdweg over de Felbertauern ruim twee jaar geleden werd verwoest door een grote aardverschuiving, werd een ambitieus herstel- en nieuwbouwplan ontwikkeld en ten uitvoer gebracht. Verschillende problemen, vooral met betrekking tot weersomstandigheden en bodemgesteldheid, hebben echter tot vertragingen geleid waardoor de oorspronkelijk geplande heropeningsdatum (eind juni) helaas niet gehaald zal worden. Het komende zomerseizoen zal men dus nog steeds rekening moeten houden met een wachttijd voor de éénbaans omweg. Dit is een zware tegenvaller voor de wegbeheerder, die hierdoor de tol-inkomsten van het hoofdseizoen (ca. € 500.000) misloopt, nadat er maar liefst 18 miljoen Euro in de nieuwbouw is geïnvesteerd.
     Bron: ORF.
Kleine liftondernemingen hebben het zwaar, zo is de afgelopen jaren in Kufstein gebleken en zo blijkt nu weer in Kramsach in Tirol.
     Terwijl de Kaiserlift in Kufstein dit voorjaar is gered van de ondergang en na een grondige revisie voorlopig weer zal draaien, is de toekomst van de gelijksoortige Sonnwendjochbahn in Kramsach helaas uitermate onzeker. Ondanks het aanzienlijke aantal van gemiddeld 40.000 bezoekers per seizoen, wegen de kosten voor de verouderde éénpersoons stoeltjeslift volgens de Alpbacher Bergbahnen niet meer op tegen de opbrengsten, zeker als de lift mogelijk niet meer de jaarlijkse technische keuring doorstaat en een uitgebreide revisie nodig blijkt.
     De lift vormt de enige gemechaniseerde ontsluiting voor de oostelijke helft van het populaire bergsportgebied Rofan, waarbij een aanzienlijk hoogteverschil van 1230 m wordt overbrugd dat anders te voet zou moeten worden afgelegd. Daarom werd er jaarlijks ook nog door tienduizenden bergsporters dankbaar gebruik gemaakt van deze lift, wat zorgde voor een zeer belangrijke bezoekersstroom en dus inkomsten voor de dorpjes Kramsach, Brandenberg en niet in de laatste plaats ook voor de hooggelegen berghutten in het Rofan. De dreigende sluiting wordt door de lokale bevolking alsmede een schare trouwe bezoekers hoog opgevat, wat al leidde tot een online petitie voor het behoud van de lift. Ook de auteur van Föhnwind heeft al enkele malen dankbaar gebruik gemaakt van deze lift: zie o.a. de bergtocht Roßkogel, Sagzahn & Vorderes Sonnwendjoch. Hopelijk kan er een duurzame oplossing gevonden worden.
     Hoe dan ook, volgens de laatste berichten van officiële hand zal de Sonnwendjochbahn voorlopig helaas voor onbepaalde tijd gesloten blijven.
     Bronnen: ORF, Tiroler Tageszeitung en Alpbachtaler Bergbahnen.
Het jaarlijkse gletsjerbericht van de Oostenrijkse Alpenvereniging, dat vorige week is gepubliceerd, toont weer forse afnames in ijsvolumes, maar gemiddeld wel minder dan de afgelopen tien jaren.
     Van de 86 geanalyseerde gletsjers in de Oostenrijkse Alpen hebben er zich 74 (86%) teruggetrokken, acht waren stationair en vier toonden zowaar een geringe groei. Van een algemene groeifase, zoals voor het laatst rond 1980, is echter zeker geen sprake. Het gemiddelde lengteverlies van alle gletsjers samen bedroeg 10,3 m, ten opzichte van 15,4 m in het voorgaande jaar. Terwijl in 2012/2013 negen gletsjers meer dan dertig meter en twee gletsjers zelfs meer dan honderd meter waren gekrompen, zijn er in 2013/2014 geen afnames groter dan 100 m waargenomen en slechts drie van meer dan 30 m, te weten: de Gepatschferner (-91 m) in de Ötztaler Alpen, die overigens al jaren achtereen in de top 3 opduikt, de Pasterze (-53,6 m) aan de voet van de Großglockner en de Viltragenkees (-43 m) in de Venedigergruppe (Hohe Tauern).
     Over het algemeen zijn de grootste verliezen opgetreden aan de noordzijde van de Alpen-hoofdkam, waar de winterse sneeuwval beduidend minder dan gemiddeld was: vooral de noordelijke gletsjers van de Ötztaler, Stubaier en Zillertaler Alpen hebben het moeten ontgelden.
     Dat de gemiddelde afname minder ernstig is dan de laatste jaren, is vooral te danken is aan het koele en neerslagrijke weer in de belangrijkste "smeltmaand" augustus, en een koude periode met flinke sneeuwval in mei. Daarnaast konden vele zuidelijke gletsjers profiteren van extreme sneeuwmassa's in de voorafgaande winter.
     Bronnen: ORF en Österreichischer Alpenverein.
Het miraculeuze verhaal van een man die maar liefst 10 uur onder een lawine heeft overleefd wordt overschaduwd door een bovengemiddeld aantal lawineslachtoffers tot nu toe – en het alpiene winterseizoen is nog niet voorbij.
     Gisteren werd bekendgemaakt dat een Oostenrijkse tourskiër na 10 uur levend kon worden gered uit de sneeuwmassa's van een lawine, welke had plaatsgevonden in het Gschnitztal in de Oostenrijkse deelstaat Tirol. De zoektocht was lastig door het ontbreken van details over de voorgenomen route en werd pas gestart nadat hij, samen met zijn bergpartner, als vermist was gemeld door een familielid. Na een langdurige zoektocht per helikopter door het gehele Gschnitztal en omringende bergen, kon uiteindelijk een verse lawine worden gelocaliseerd waarna de eigenlijke reddingsactie pas in gang gezet kon worden. De 27-jarige Duitse bergkameraad bleek het ongeval helaas niet te hebben overleefd, maar de 23-jarige Oostenrijker werd 10 uren na het ongeval weliswaar onderkoeld maar toch levend gevonden; hij was zelfs aanspreekbaar.
     De overlevingskans in een lawine is statistisch gezien al na 2 uur lager dan 10% en het overleven na 10 uur wordt beschouwd als een wonder. Dit is alleen mogelijk bij een uitzonderlijk gunstige samenloop van omstandigheden waarbij een grote luchtholte ontstaat. In de meeste gevallen overlijden lawineslachtoffers door de kracht van de lawine zelf, door obstakels in het pad van de lawine, door verstikking, of door onderkoeling.
     Helaas wordt dit mirakel overschaduwd door de bedroevende ongevallenstatistieken van het huidige winterseizoen, dat in alpiene gebieden nog lang niet voorbij is en zeker nog een maand voortduurt. Reeds in de eerste week van april werd het langjarige gemiddelde overschreden en er is zelfs een kans dat er een nieuw record gevestigd gaat worden: Oostenrijkse reddingsdiensten meldden eind maart reeds 25 lawinedoden alleen in Oostenrijk, terwijl er in de gehele Alpen niet minder dan 110 doden door lawines zijn gevallen! Dit ten opzichte van een langjarig gemiddelde van ca. 100 doden per jaar en een recent record van 157 in de winter van 2009/2010.
     Bronnen: ORF (1), ORF (2), Kuratorium für Alpine Sicherheit (PDF) en WePowder.
Gisteren werd het goede nieuws verkondigd dat de exploratievergunning voor het Turkse natuur- en klimgebied van Geyikbayiri is ingetrokken.
     Mede naar aanleiding van de online petitie (zie dit nieuwsbericht d.d. 16-02-2015), waarvoor in een maand tijd meer dan 17.000 mensen hun steun hebben betuigd, is de exploratievergunning voor de winning van kalksteen door het gouvernement herbeoordeeld en ingetrokken. Bovendien is besloten dat het natuurgebied ook in de toekomst van grondstoffenwinning gevrijwaard zal blijven. Hartelijk dank aan alle ondersteuners voor hun stem!
     Bronnen: Planet Mountain en Change.org.
Na een ruim driejarige sluiting vanwege hoognodig onderhoud, financiële problemen en onzekere toekomstplannen, is bekend gemaakt dat de Kaiserlift bij Kufstein toch gereviseerd en vanaf mei 2015 weer geopend zal worden.
     De Kaiserlift is weliswaar een zeer eenvoudige stoeltjeslift, maar wel de enige lift van de stad Kufstein (Tirol) en tevens de enige in het bergmassief van de Wilder Kaiser. In 2012 werd de lift echter voor onbepaalde tijd gesloten vanwege achterstallig onderhoud, waarvoor de toenmalige eigenaar niet het geld kon opbrengen. Ook het stadsbestuur was lange tijd terughoudend met financiële ondersteuning omdat de rendabiliteit in twijfel werd getrokken. Feit is dat de lift erg verouderd was en deze ook geen enorme bezoekersaantallen trok.
     Na jarenlange discussies tussen verschillende belangengroepen is vorig jaar dan toch eindelijk besloten om de lift te reviseren en weer open te stellen, waarbij de gemeente de lift voor het symbolische bedrag van € 1 zal kopen, maar wel de kosten voor onderhoud en marketing t.w.v. ruim € 3 miljoen op zich zal nemen. Merk op: er komt geen nieuwe lift, de bestaande wordt alleen zeer grondig gereviseerd. Hierdoor blijft het authentieke karakter van de historische éénpersoons stoeltjeslift dus behouden.
     UPDATE 01-05-2015: De lift draait weer! (Bron: ORF)
     Bronnen: Tiroler Tageszeitung, Tirol tv (Youtube video) en RegioTV Kufstein (Youtube video).
Hoewel sportklimmen geen hoofdthema is op Föhnwind, staan bergsport in het algemeen en natuurbehoud wél hoog in het vaandel, daarom wordt er aandacht besteed aan de bedreiging van een uniek klimgebied in Turkije.
     Minder dan 20 kilometer ten westen van de populaire badplaats Antalya ligt het dorpje Geyikbayiri, omgeven door kalksteenformaties die zich kunnen meten met de mooiste klimgebieden van Frankrijk of Spanje: de rotswanden van Geyikbayiri zijn prachtig om te zien (als natuurliefhebber) en geweldig om te beleven (als klimmer). Nadat het gebied pas rond het jaar 2000 toeristisch werd ontdekt, bestaan er inmiddels al meer dan duizend klimroutes, tot moeilijkheidsgraad 8c+. Het gebied ontvangt jaarlijks ruim tienduizend bezoekers, van gewone wandelaars tot professionele sportklimmers uit de hele wereld – volg eventueel de onderstaande links voor meer informatie.
     Helaas is er nu echter een reële kans dat (een deel van) dit gebied onherstelbaar beschadigd zal raken door toekomstige mijnbouwoperaties: afgelopen december is namelijk een exploratievergunning verleend voor de kalksteen van Geyikbayiri. Exploratie is in feite een onderzoek naar de aanwezigheid en de technische en economische winbaarheid van grondstoffen. Indien deze exploratie positieve resultaten oplevert en er overgegaan wordt tot exploitatie (winning), zou niet alleen minstens een derde van de klimroutes verloren gaan, maar zal ook het natuurgebied als geheel zijn unieke waarde en karakter verliezen. Bovendien is dit een belangrijk drinkwaterwinningsgebied voor vele bewoners in de wijde omtrek, waaronder de stad Antalya.
     Het laat zich raden wat de gevolgen van mijnbouw zullen zijn voor natuur, toerisme en drinkwaterverzorging. Daarom is een Turkse natuurliefhebber en klimmer een petitie gestart voor het intrekken van de exploratievergunning en behoud van het natuurgebied van Geyikbayiri. Het doel is om 15.000 digitale steunbetuigingen te verzamelen – op het moment van schrijven ontbreken er nog ca. 5000. Hou jij ook van bergsport en/of wil jij ook niet dat natuur plaatsmaakt voor een enorme steengroeve? Betuig dan je steun door de online petitie te ondertekenen!
     Meer informatie: Non-stop climbing (NL), Climb Geyikbayiri, Planet Mountain, Vimeo (video) en Change.org.
Afgelopen week is bekend geworden dat bij een bepaalde productieserie van Skylotec klettersteigsets een mechanisch defect in de karabiners kan optreden.
     Het gaat slechts om een beperkt aantal (49) klettersteigsets van het model "Skysafe II", dat verkocht werd in Duitse sportzaken van 17-12-2014 tot 08-01-2015. Meer informatie is te vinden via de link onderaan dit nieuwsbericht.
     Merk op, dat deze recall géén relatie heeft met de grootschalige terugroepactie van klettersteigsets van verschillende fabrikanten in 2012 en 2013. Evenwel is het goed om nogmaals te wijzen op het feit dat Skylotec in 2011 reeds een recall voor een ouder model klettersteigset ("Skyrider") heeft gepubliceerd: zie hiervoor dit nieuwsbericht d.d. 17-09-2011.
     Bron: Skylotec.
Wegens een zeldzaam doch ernstig mankement aan lawine-airbagsystemen van Mammut / Snowpulse, is er een belangrijk upgrade-advies gepubliceerd waarmee het probleem voorkomen dan wel opgelost kan worden.
     Op basis van uitgebreid nader onderzoek aan Mammut / Snowpulse lawine-airbags, is vorig jaar gebleken dat na intensief gebruik in zeldzame gevallen de verbinding tussen de activeringseenheid en de zogenaamde "Venturi"-nippel kan losraken. Dit kan leiden tot functieverlies van het gehele airbagsysteem.
     Kans op dit probleem bestaat bij de volgende producten: Removable Airbag System RAS, Protection Airbag System en Snowpulse Lifebag System, geproduceerd in de seizoenen Winter 2011/12, 2012/13 en 2013/14.
     Gelukkig kan het euvel relatief eenvoudig verholpen worden door middel van een kunststof clip, die op aanvraag gratis door Mammut verstrekt wordt. Zie voor meer details en een bestelformulier de onderstaande link.
     Let op: sommige andere fabrikanten hebben deze systemen in hun eigen wintersportproducten geïntegreerd en zijn daarom ook betroffen, te weten: Highmark by Snowpulse, Scott, Ferrino, Oakley en Jones Snowboarding.
     Bron: Mammut Venturi Clip Service Bulletin (PDF), Mammut Venturi Clip F.A.Q. (PDF).
Enigszins vertraagd, maar daarom niet minder actueel, is het bericht van deze grootschalige terugroepactie met betrekking tot lawine-veiligheidsuitrusting van ABS.
     Om met de deur in huis te vallen: deze recall betreft alle ABS TwinBag (airbag) systemen die sinds 1996 op de markt zijn, evenals losse stalen persluchtpatronen van ABS met vuldatum tot en met 2 december 2014! Dit geldt evenzo voor ABS systemen die in wintersportproducten van andere fabrikanten zijn geïntegreerd, zoals van Bergans, Dakine, Deuter, Haglöfs, Salewa, The North Face, Ortovox en Vaude. Daarentegen betreft het géén carbon patronen, ABS Monoairbags, of geelkleurige patronen afkomstig uit Noord-Amerika.
     Het probleem is dat er vuil, resulterend uit het automatische (na)vulproces, in de patroon heeft kunnen geraken waardoor verstopping kan optreden en zodoende het gehele airbag-systeem mogelijk zijn functie verliest. Dit is pas enkele weken geleden ontdekt naar aanleiding van een oefening waarbij een ABS systeem dienst weigerde.
     Hoewel ook fabrikant Mammut / Snowpulse onderdelen van ABS gebruikt, is het zojuist beschreven probleem hierbij niet van toepassing vanwege een andere constructietechniek. Daarentegen treedt hierbij echter wel een geheel ander probleem op: zie dit nieuwsbericht d.d. 31-01-2015.
     Meer informatie, zoals de voorwaarden en procedure voor retournering, is te vinden via onderstaande links.
     Bronnen: ABS-Airbag Recall, ALPIN (ABS Recall F.A.Q.) en ALPIN (Mammut Entwarnung).
Het geduld van wintersporters is lang op de proef gesteld, maar de afgelopen week is het eindelijk toch nog goed gekomen – nu gooit echter een groot lawinerisico weer roet in het eten.
     Ondanks de geringe sneeuwhoogtes in de afgelopen twee maanden, hebben vanwege de uiterst instabiele opbouw van het sneeuwdek al ongewoon veel lawineongevallen plaatsgevonden: deze week is de teller met dodelijke lawineslachtoffers reeds de 40 gepasseerd (UPDATE 04-02-2015: inmiddels 56; UPDATE 10-02-2015: inmiddels 75)! Dit is al bijna tweemaal zo veel als in dezelfde periode in andere winterseizoenen, terwijl deze winter nog nauwelijks echt begonnen is. En het totale aantal (incl. niet-dodelijke) ongevallen is zelfs nog een veelvoud daarvan.
     Helaas zal het lawinegevaar op korte en midellange termijn nauwelijks verminderen, aangezien er de afgelopen twee weken in veel gebieden in totaal meer dan een meter verse sneeuw is gevallen en er voorlopig aanhoudende kou en regelmatige (lichte) sneeuwval voorspeld wordt. Dankzij een serie noordwestelijke koufronten ("Nordweststau") hebben vooral de noordzijde van de Westalpen (Frankrijk, Zwitserland) en het noordwestelijkste deel van de Oostalpen (Vorarlberg, Tirol) veel neerslag te verduren gekregen. Elders zijn er ook wel enkele decimeters bijgekomen. De zuidzijde van de Alpen bleef vooralsnog benadeeld, maar over het algemeen is het ook daar wel redelijk toeven.
     Het kan niet genoeg benadrukt worden, dat het sneeuwdek overal (ook in gebieden met weinig sneeuw) zeer verraderlijk is. Het sneeuwdek is deze winter blootgesteld aan zeer wisselende weersomstandigheden en bovendien gingen neerslagperiodes veelal gepaard met sterke wind, daardoor is het lawinerisico over het algemeen erg groot. Zelfs lawine-experts en deskundigen evenals berggidsen hebben grote moeite om de lokale sneeuwsituatie in te schatten en daarom worden tochten buiten beveiligde skipistes principieel afgeraden. Bestudeer voor off-piste wintersportactiviteiten ten minste aandachtig de websites van de regionale lawinewaarschuwingsdiensten (lees ook de detailverslagen) en volg hun adviezen op. Zie voor meer informatie de onderstaande links.
     Bronnen: WePowder (1), WePowder (2), ORF en EAWS.
Gisteren werd klimhistorie geschreven en daar kan Föhnwind niet aan voorbijgaan, derhalve volgt hier een korte terugblik in woord en beeld.
     Het gaat namelijk om de moeilijkste vrij geklommen multi-pitch klimroute ter wereld. "Vrij" betekent: zonder technische hulpmiddelen, geheel op eigen kracht, maar wél gezekerd (meer informatie). "Multi-pitch" duidt een route aan die zo lang is dat hij uit meerdere touwlengtes bestaat.
     De klimroute in kwestie is genaamd "Dawn Wall" en heeft een lengte van maar liefst 32 touwlengtes, oftewel effectief ruim 1000 meter, met een moeilijkheidsgraad tot 5.14d (9a) – een uitzonderlijk hoge waardering (maximum anno 2015: 9b). De beklimming werd uitgevoerd door de (voorheen al) bekende Amerikaanse klimmers Tommy Caldwell en Kevin Jorgeson, op de fameuze berg El Capitan in Yosemite Valley in de Verenigde Staten, waar vrij klimmen alleen is weggelegd voor de wereldtop in de klimsport.

Het was een persoonlijke droom van Tommy Caldwell om Dawn Wall te beklimmen. Hij is reeds in 2007 begonnen met het verkennen, beveiligen en klimmen van (delen van) de route, bijgestaan door verschillende klimpartners, maar vanaf 2009 voornamelijk door Kevin Jorgeson. De definitieve beklimming heeft 19 dagen geduurd, maar vooral Caldwell heeft (alles bij elkaar opgeteld) sinds 2007 wel meer dan een jaar in de rotswand gehangen!
     Hoewel er wereldwijd een stuk of 4-5 klimroutes bestaan met een nog hogere moeilijkheidsgraad (tot 9b), zijn dat allemaal "single-pitch" routes, die dus na één touwlengte uitgeklommen zijn (maar daardoor niet bepaald makkelijker). In dit perspectief zijn 32 touwlengtes in een bijna 1000 m hoge verticale tot overhangende rotswand toch van een iets ander kaliber: daarom wordt Dawn Wall nu als de moeilijkste klimroute ter wereld beschouwd.
     De beklimming van Dawn Wall kende een nog nooit eerder vertoonde media-interesse en is bijzonder goed gedocumenteerd op schrift, foto en film. Om een goede indruk te krijgen van de klimtechnische en logistieke problemen, evenals van het adembenemende landschap, is het bekijken van enkele filmopnames ten zeerste aanbevolen. Voor de beste schriftelijke documentatie verwijs ik graag naar National Geographic. Zie de onderstaande links voor meer informatie en beeldmateriaal.
Meer informatie: NKBV, National Geographic, Alpinist, Climbing (videos), Vimeo (video), Youtube video (2).

Oudere nieuwsberichten zijn te vinden in het nieuwsarchief 2014.